زندگی طبیعی یک زنبور عسل تحت تاثیر عواملی از جمله: درجه حرارت، رطوبت، رشد کلنی، آفات کلنی قابلیت دسترسی به غذا و غیره قرار دارد. به طور کلی بهتر است بازدید از یک کلنی در اواسط روز و در هنگام تابش خورشید، یعنی زمانی که زنبورها دارای پروازهای زیادی هستند، انجام شود.
معمولا زنبورهای مسن که وظیفه محافطت از کلنی را به عهده دارند، آماده نیش زدن هستند. اگر زمان کمیابی شهد در طبیعت باشد، حتی یک کلنی فعال نیز مشکل میتواند از عهده دفاع از کندو برآید. اگر زنبوران مزرعه رو در حال آوردن شهد و گرده گل به کندو باشند، تعداد اندکی زنبور محافظ در کندو حضور داشته و مشکل خاصی از نظر نیش زدن آنها وجود نخواهد داشت.
زنبور عسل نیز همانند حشرات نیش زن دیگر، کمتر مایل است که به چیزهای رنگی، نورانی و صاف نیش بزند. لباس خاکی رنگ (زرد کمرنگ) یا سفید برای زنبورداران مناسب است. لباسهای تهیه شده از مواد یا پارچههای زبر؛ مانند، چرم، جبر، نمد، پشم و غیره، زنبورها را خشمگین کرده و تحریک به نیش زدن میکند. صورت و قوزکهای بدن انسان ظاهرا بیشتر از نقاط دیگر، زنبوران را به طرف خود جلب میکنند. باز و بسته شدن چشمها و نیز وجود برآمدگی بینی و گوشها در سر، دلیل اصلی نیش خوردگی افراد در این قسمتها است.
کلاه توری نیز از ابزار زنبورداری میباشد. کلاهی است مخصوص که وقتی بر سر گذاشته میشود، توری آن روی سر و صورت و گردن را میپوشاند و مانع نیش زدن زنبور عسل در این نواحی از بدن میشود.
برای زنبورداران مبتدی استفاده از دستکش چرمی با آستین پارچه ای توصیه میشود. اما بهتر است وقتی بدن به زهر نیش زنبور عادت کرد، از دستکش استفاده نشود، زیرا کار کردن با دستکش بسیار مشکل است. دستکشهای لاستیکی مناسب کار روی کندو نیست.
وسیله ای است که در انبار آن ماده ای مثل علف خشک، کاه، پارچه کهنه، تراشه چوب و غيره سوزانده میشود تا دود تولید شود. دودی در انواع دستی، فنری، دهانی و باطری دار به بازار عرضه میشود. در هنگام باز کردن درب کندو، باید کمی دود به زنبورها داده شود تا زنبورها دور شوند و کار کردن روی کندو ممکن شود. دود زیاد باعث عصبانیت زنبورها شده و ممکن است باعث حمله و نیش زدن آنها شود.
برای تراشیدن موم و بره موم اضافی چسبیده به دیواره کندو و قابها از کاردک استفاده میشود.
برای هل دادن و ریختن ملایم زنبورهای موجود روی قاب برداشته شده به داخل کندو، از یک برس نرم، پر مرغ یا پر غاز استفاده میشود. پر غاز نسبت به پر مرغ به علت بزرگتر بودن و سهولت کار برتری دارد.
تهیه و تنظیم: عمار هاشمی