بره موم ماده‌ای است رزینی به رنگ‌های زرد مایل به سبز، قهوه‌ای یا قرمز تیره که رنگ آن بستگی به منبع بیولوژیک وزمان جمع آوری آن دارد.
بره موم تنها ماده طبیعی است که خاصیت ضدعفونی‌کنندگی، ضد باکتریایی، ویروسی و قارچی دارد. بره‌موم ماده‌ای رزینی است که از جوانه و صمغ تعدادی از درختان و به وسیله زنبورهای عسل جمع آوری و به عنوان ماده‌ای چسبناک در شکاف‌ها و درزها در ساختمان کندو به کار می‌رود. انسان بره‌موم را از زمان‌های دور شناخته است. این ماده در مصر باستان در سطح گسترده‌ای مصرف می‌شده است.
بره موم ماده‌ای است رزینی به رنگ‌های زرد مایل به سبز، قهوه‌ای یا قرمز تیره که رنگ آن بستگی به منبع بیولوژیک وزمان جمع آوری آن دارد. بافت آن متراکم وغیر همگن است بره‌موم دارای طعم تلخ و کمی سوزاننده با بوی مطبوع مخصوص است. بره موم و عصاره آن باید در ظروفی دربسته، مکانی تاریک، با تهویه مناسب، دمای حداکثر 25 درجه سانتی گراد دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود.
ترکیبات بره موم
ترکیبات بره‌موم دارای سه منشاء متفاوت است. این ماده ممکن است از تراوشات گیاهی سرچشمه گیرد که به وسیله زنبورها جمع آوری می‌شود یا از تراوش‌های غدد بزاقی زنبورها و یا از موادی که در حین فرآوری به آن اضافه شود، منشاء گیرد.
به طور معمول بره‌موم حاوی موادی است شامل: 50 درصد ترکیبات رزینی (فلاونوئیدها، اسیدهای حلقوی و یا استرانها)، 30 درصد موم (اسیدهای چرب، الکل‌ها و استرانها)، 10 درصد روغن‌های فرار و حلقوی، 5 درصد گرده گل (اسیدهای آمینه و پروتئین) و 5 درصد مواد دیگر (کانی‌ها، ستون‌ها، لاکتون‌ها، ویتامین‌ها و قندها).
دانشمندان روسی پوپرواکو و سوکولف (1975، 1980) ثابت کردند که منابع عمده بره‌موم صمغ شکوفه‌های درختان توسکا و تبریزی است. یکی از خصوصیات عمده بره‌موم به دست آمده از شکوفه‌های توسکا میزان بالای فلاونوئیدها (15 ترکیب) و آلفا استوکسی بتیلینول آن است. بره‌موم حاوی 5 نوع فلاونوئید شامل: آپی ژنین، آکاستین، کامفرول و امانین است. بره‌موم حاصل از سپیدار با محتوای استرهای اسیدهای حلقوی غیر اشباع (فرول، کوماریک و غیره) مشخص می‌گردد.
بره موم حاوی مقدار زیادی مواد معدنی نظیر کلسیم، منیزیم، پتاسیم، سدیم، آهن، روی، منگنز، مس، آلومینیوم و فلور است بره‌موم همچنین حاوی مقادیر متفاوتی از ویتامین‌های B6, B2 , B1 , C , E , A است.
بره موم حاوی اسید آمینه‌هایی مانند آلانین، بتا آلانین، اسید آلفا آمینو بوتیریک، والین، گلایسین، ایزولوسین، لایزین، فنیل آلانین، سیستین و سیستئین است. در حال حاضر بیش از 200 ترکیب مختلف در بره‌موم شناسایی شده است. موردی از آنالیز بره‌موم انگلیس وجود بیش از 150 ترکیب در یک نمونه را به طور همزمان نشان داد.
معلوم شده است که بره‌موم آثار بیولوژیک گوناگونی از جمله: ضدعفونی کنندگی، ضد درد، ضد ویروسی، ضد التهابی، ضدانگلی، ضد پروتوزوآیی و یاخته کشی (سمیت برای یاخته‌ها) دارد. فعالیت ضد عفونی کنندگی آن برای اول بار توسط کیوالکینا در سال 1948 مورد مطالعه قرار گرفت.
بره موم خواصی چون ضدپوسیدگی دندان، تقویت‌کننده سیستم ایمنی بدن، بهبوددهنده اختلالات دهان و لثه و کاهنده فشارخون دارد. همچنین بره موم در مواد آرایشی و بهداشتی کاربرد زیادی دارد به عنوان یک عامل پاک کننده در دهان‌شویه‌ها و خمیر دندان‌ها، کرم‌های جوان‌کننده و ضدپیری و ضدجوش کاربردهای فراوان دارد.
