در میان محصولات زنبور عسل، بره موم بیشترین خاصیت آنتی اكسیدانی و قارچ كشی را دارد. بره موم فعالیت ضدباكتریایی بر علیه هر دوطیف باكتری های گرم مثبت و منفی و نیز انواع هوازی و بی هوازی دارد. استفاده از حلالهای مختلف برای استخراج تركیبات فعال آن، سبب تغییر در اجزای زیست فعال آن می گردد، با این حال انواع بره موم دارای ویژگیهای زیستی سودمند و مهم هستند:
1- آنتی بیوتیک بر علیه باكتری ها، ویروس ها و قارچ ها 2- ضد سرطان 3- آنتی اكسیدان
4- فعالیتهای ضد التهابی 5-آنتی دیابت 6- ضد تک یاخته 7- فعالیت های دندانپزشکی و….
بره موم یک تركیب با منشا صمع و رزین گیاهی بوده و برای تهیه ی آن، زنبورهای كارگر، شیره ها، صمغ ها و سایر ترشحات جوانه ها و قسمت های دیگر گیاهانی مانند غان، سپیدار، بلوط، كاج ها، بید و سایر گیاهان را جمع آوری نموده و پس از جمع آوری، صمغ حاصل جویده شده و آنزیم های بزاقی خود را به آن اضافه می كنند. سپس اندكی هضم شده و با موم زنبور مخلوط می گردد. زنبور ابتدا تکه های رزین یا صمغ تراوش شده از جوانه ها یا تنه ی درختان را به وسیله قطعات دهانی جدا می كند، سپس آن ها را به كمک بزاق دهان نمناک كرده و به آن شکل حبه قند میدهد؛ در نهایت به وسیله ی آرواره ها و به كمک پاها، حبه ها را داخل سبد گرده واقع در پاهای عقبی قرار داده و به كندو حمل می نماید.
واژه ی پروپولیس (propolis) از یک تركیب یونانی برگرفته شده كه در آن proبه معنای”ورودی”و polisبه معنای”جامعه یا شهر”می باشد. این فراورده برای عایق سازی، ضدعفونی و پیشگیری از ورود و گسترش بیماری در ورودی كندو استفاده می شود.
ارسطو در كتاب خود، Historia animalium از ماده‌ای نام برده است كه زنبور عسل ورودی كندو را به آن آغشته میسازد. زنبورعسل از بره موم به عنوان یک مانع حفاظتی در برابر مهاجمان خارجی نظیر مار، مارمولک و موش و نیز در مقابل باد و باران استفاده می كند و به سبب فعالیت ضدعفونی كنندگی آن، در جلوگیری از آلودگی درون كندو توسط باكتری ها، ویروس ها و انگل ها به كار می رود. به سبب کاربردهای مومی و ساختاری آن، زنبور عسل از بره موم در ساخت و ترمیم كندو، عایق سازی درزها و پركردن منافذ كندو بهره می برد. همچنین از بره موم به عنوان عایقی برای پایدار نگه داشتن دما و رطوبت داخل كندو در طی سال استفاده می كند.
بره موم و یا اجزای تشکیل دهنده ی آن، دارای خواص ضد سرطان، ضد اكسیداسیون، ضد التهاب و آنتی بیوتیک بر علیه باكتری ها، ویروس ها و قارچ ها هستند.سابقه ی استفاده از آن به 3000سال پیش از میلاد می رسد. مصریان از بره موم برای مومیایی كردن اجساد استفاده می كردند؛ از بره موم به عنوان تب بر توسط قوم اینکاها استفاده می گردید. داروسازان یونانی و رومی از آن به عنوان ضد عفونی كننده ی دهان و برای مداوای زخم ها استفاده می كردند.
همچنین آن را برای درمان موضعی پوست و زخم های مخاطی تجویز می كردند.
امروزه بره موم به عنوان یک داروی طبیعی به اشکال مختلف در بیشتر كشورها یافت می شود.
موارد كاربرد آن عبارتند از: تجویز برای سرماخوردگی ها، بیماری های قسمت های فوقانی دستگاه تنفسی، امراض شبه آنفلولانزا، كاربردهای پوستی شامل التیام زخم ها، درمان جراحات، آكنه، تبخالهای ساده و تناسلی و نیز بیماریهای اعصاب. بره موم برای جلوگیری از پوسیدگی دندان ها و التهاب لثه به دهانشویه ها و خمیر دندان ها اضافه می گردد.
این محصول به طور تجاری به اشکال كپسول، دهانشویه، كرم، قرص های خوراكی، پودر و سایر محصولات خالص سازی شده از موم وجود دارد. به خاطر خواص ضد ویروس، ضد میکروب و آنتی اكسیدان بره موم، به طور گسترده ای در پزشکی، دامپزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و مواد آرایشی مورد استفاده قرار می گیرد.
نتیجه گیری:
بره موم زنبورعسل یکی از قوی ترین آنتی بیوتیک های طبیعی است که منشا گیاهی و زنبورعسل داشته و می تواند به عنوان یک ترکیب فراسودمند مورد استفاده جهت سلامتی، پیشگیری و حتی درمان برخی از بیماری ها قرار گیرد.
ترکیبات موثره موجود در بره موم بیشتر از نوع ترکیبات پلی فنولی و فلاونوئیدی است که از مهمترین این ترکیبات میتوان به آپی‌ژنین (Apigenin)، آکاستین (Acacetin)، کرستین (Chrystin)، گالانژین (Galangin)، پینوسمبرین (Pinocemberin) و کافئیک اسید فنیل استر (Caffeic acid phenethyl ester) اشاره کرد. این ترکیبات اثرات ضدالتهابی، ضدتوموری، ضدسرطانی، آنتی اکسیدانی، آنتی بیوتیکی و تنظیم کنندگی سیستم ایمنی را دارند و می توانند به صورت کاملا طبیعی در این زمینه تاثیرگذاری قابل توجهی داشته باشند.
فروشگاه زنبورداران پیشرو اولین مرجع فروش تجهیزات و وسایل زنبورداری
وسایل زنبورداری
لباس و کلاه زنبورداری
تجهیزات زنبورداری
بیمه زنبورداری
مجله زنبورداران
مرجع کتاب های زنبورداری
