سازمان دامپزشکی با صدور اطلاعیه ای در خصوص سندروم جرب انگلی توجه زنبورداران را به موارد پیشگیری از این بیماری و کنترل آن جلب کرده است. به گزارش خبرنگار مجله زنبورداران پیشرو بیماری که در زنبورستانها وبین زنبورداران به عنوان لارومیری شناخته میشود.همان pmsاست اطلاعیه را عینا آورده ایم.
جرب انگلی (PMS)
با توجه به وقوع سندروم جرب انگلی (PMS) در برخی از زنبورستانهای کشور و به دلیل احتمال گسترش عارضه یاد شده، نظر زنبورداران محترم را به نکات ذیل معطوف میدارد:
سندروم جرب انگلی(parasitic mite syndrome) عارضه ای است که توسط تعدادی از عوامل بیماریزای ویروسی در زنبور عسل ایجاد میشود. بروز این عارضه با افزایش میزان آلودگی واروا در کلنیها در ارتباط است. زیرا انگل واروا میتواند در هنگام تغذیه ازهمولنف و بافت چربی، ناقل چندین ویروس خطرناک باشد که سلامت کلنی را دچار اختلال شدید مینمایند.
نشانه ها:
اولین نشانههای بیماری در نوزادان زنبور عسل بروز میکند. تفاوت اساسی علائم PMS با دیگر بیماریهای نوزادان زنبور عسل در این است که در تمامی مراحل تکامل نوزادان (لارو، پیش شفیره و شفیره) نشانههای آن را میتوان مشاهده کرد. لاروها به جای استقرار در کف حجره به صورت عمودی قرار گرفته و برخلاف حالت طبیعی، حلقه ای شکل نیستند.
درپوش حجرههای شفیرهها هم توسط زنبورهای پرستار برداشته شده و درمواردی حتی اقدام به تغذیه از سر نوزاد کرده اند(کانی بالیسم). در زنبورهای بالغ نیز نشانههای درگیری ویروس بدشکلی (دفرمیته) بال را میتوان به وضوح مشاهده کرد. به این صورت که در کلنی زنبورهایی مشاهده میشوند که بالهای آنها چروکیده و چین دار بوده و رگ بالها دیده نمیشوند.
پیشگیری:
بهترین و ساده ترین روش پیشگیری از سندروم مورد نظر، کنترل جرب واروا در زنبورستان است. هر میزان آلودگی زنبورستان به واروا کمتر باشد، احتمال انتشار ویروسها در آن کمتر خواهد بود. توصیه میشود که زنبورداران محترم به طور مستمر اقدام به نمونه گیری، تعیین میزان آلودگی و درمان زنبورستان خود با استفاده از داروهای مجاز (ثبت شده در سازمان دامپزشکی) نمایند. ذکر این نکته دارای اهمیت است که به دلیل احتمال غارت کلنیهای ضعیف توسط زنبورهای زنبورستانهای مجاور( که میتواند باعث افزایش آلودگی واروا و درنتیجه آلودگی بیشتر ویروسی شود) تا حد امکان باید از نگهداری جمعیتهای ضعیف خودداری و چنین کلنیهایی را حذف ویا تقویت نمود. موضوع بعدی که میتواند موجب آلودگی و حتی حادتر شدن عارضه مورد نظر شود، ورود ملکههای آلوده (به ویروسهای عامل بیماری) به زنبورستان است. یک زنبوردار حرفهای تا زمانی که از سلامت ملکههای خریداری شده مطمئن نشود، هرگز آنها را به کلنیهای خود معرفی نمینماید. علاوه بر این در شرایطی که در طبیعت میزان کافی گرده (منبع پروتئینی) و شهد (منبع هیدروکربنی) جهت استمرار حیات و فعالیت جمعیتهای زنبور وجود نداشته باشد، باید حتماً نیازهای کلنیها از طریق تغذیههای تکمیلی برطرف شود تا سیستم ایمنی زنبور توانایی مقابله با عوامل بیماری زا را به قدر کفایت دارا باشد. موضوع دیگری که باید به آن توجه کرد، جمع کردن جمعیت زنبور در کمترین فضای ممکن است زیرا در این شرایط امکان رسیدگی به نوزادان توسط زنبورهای پرستار بیشتر فراهم میشود.
کنترل سندروم جرب انگلی(PMS):
در صورتی که در زنبورستان نشانههای سندروم جرب انگلی (PMS) مشاهده شود، اولین و کارآمدترین شیوه جهت کنترل عارضه، درمان موثر واروا با داروهای مجاز جهت کاهش چرخه انتقال ویروسها میباشد. شیوههایی مانند تله نر جهت حذف جربهای واروا از کلنی نیز به عنوان روشی که در آن از ترکیبات شیمیایی در درمان استفاده نمیشود، بسیار توصیه شده است. همچنین یکی دیگر از روشهای پیشنهاد شده روش حبس ملکه (در زمان محدود) است. گرچه این شیوه در پاره ای از موارد تاثیرات مثبتی داشته است اما از آنجا که میتواند مخاطراتی را هم به همراه داشته باشد، پیشنهاد میگردد انجام این روش با مشاوره متخصصین این حوزه صورت پذیرد.