در بین زنبورداران، دانه سویا به عنوان منبع ضعیف شهد برای زنبورهای عسل مشهور است، اما دانشمندان دانشگاه ایالتی اوهایو پیشنهاد می‌کنند که این محصول کلیدی سزاوار باز تعریف در علاقمندی زنبورهاست.
این خبر خوبی برای زنبورهای عسل (Apis mellifera) و برای افرادی است که آنها را پرورش می‌دهند، زیرا از دهه 1960 تولید سویا به میزان 13 برابر در سراسر جهان افزایش یافته است و تقریباً 90 میلیون هکتار فقط در ایالات متحده کشت می‌شود.
به گزارش خبرنگار بخش بین الملل مجله زنبورداران پیشرو به نقل سایت Bee culture محققان در مطالعه‌ای در سپتامبر در مجله اقتصادی منتشر شد، می‌نویسند: «تلاش‌های تحقیقاتی آینده با هدف افزایش تعاملات متقابل بین گیاه سویا و زنبورهای عسل ممکن است یک مسیر ناشناخته برای افزایش تولید سویا باشد در حالی که از زنبورهای عسل و سایر گرده‌افشان‌ها در چشم‌انداز اطراف این مزارع حکایت دارد که وضع به گونه‌ای نیست که زنبورداران تصور می‌کنند. زنبورداران ممکن است ناآگاهانه مقدار قابل توجهی عسل سویا را برداشت کنند.
به گفته محققان، در نگاه اول، گیاهان سویا برای زنبورهای عسل جذاب به نظر نمی‌رسند، زیرا به ندرت در میان آنها دیده می‌شود که در جستجوی غذا هستند. با این حال، زنبورهای عسل ممکن است در میان گل‌های کوچک و صورتی رنگ سویا که در زیر تاج ضخیم برگ‌ها پنهان شده‌اند، به وفور پیدا باشند. علاوه بر این، مقدار شهد تولید شده توسط گونه‌های مختلف سویا متفاوت است، بنابراین برخی از آنها نسبت به سایرین بازده بیشتری دارند.
برای تحلیل نقش شکوفه‌های سویا در تولید عسل، محققان دانشگاه ایالتی اوهایو گرده‌های موجود در نمونه‌های عسل زنبورستان‌های نزدیک مزارع سویا اوهایو را در سطح میکروسکوپی و مولکولی تجزیه و تحلیل کردند و این نتایج را با مشاهدات رقص زنبورهای عسل بررسی کردند. در اینجا دانه‌های گرده سویا رنگ آمیزی شده با سرخابی موجود در نمونه‌های عسل نشان داده شده است.
Chia-Hua Lin، Ph.D.، دانشمند محقق در Rothenbuhler Honey Bee در ایالت اوهایو می‌گوید: در این مطالعه، دریافتیم که زنبورهای عسل به طور فعال در دانه‌های سویا در اوهایو چراگری می‌کنند و شکوفه‌های سویا نقش مهمی در تولید عسل دارند.
تیم مطالعاتی ایالت اوهایو پس از یک رویکرد دو جانبه برای تعیین ارزش کشاورزی سویا برای زنبورهای عسل به نتیجه رسید. این تیم گرده را در نمونه‌های عسل از زنبورستان‌های نزدیک مزارع سویا اوهایو در سطح میکروسکوپی و مولکولی تجزیه و تحلیل کردند. محققان این نتایج را با مشاهداتی از رقص‌های زنبور عسل در دو کلنی آزمایشی در نزدیکی محصولات سویا در مرکز کشاورزی مولی کارن در نزدیکی لندن، اوهایو تطابق دادند.
رقص غریزی زنبورهای عسل به زنبورهای کندو خود محل منابع شهد را می‌گویند. طول خطی که زنبور در امتداد آن تکان می‌خورد نشان دهنده فاصله از کندو است. زاویه از یک خط عمود بر زمین که در پرواز دور از موقعیت خورشید گرفته می‌شود، جهت را نشان می‌دهد.
نتایج نشان داد که گرده سویا در عسل به نسبت در طول دوره گلدهی جولای تا آگوست افزایش یافته است. به گفته محققان، به طور کلی، “گرده سویا در 17 نمونه (55 درصد) از 31 نمونه مورد تجزیه و تحلیل شناسایی شد.”
ترجیح قوی زنبورهای عسل برای سویا قابل توجه بود. بر اساس این تحقیق، زنبورهای عسل مزارع سویا را نسبت به سایر زیستگاه‌های شهد و گرده در فاصله 0.5 تا 1.5 کیلومتری کندو مطالعه کردند. خارج از این پارامترها، این که آیا زنبورهای چراگر در میان دانه‌های سویا یا سایر منابع شهد، با توجه به نسبت شهد سویا بسته به در دسترس بودن آن، بسیار ناچیز بود. زنبورها در هیچ فاصله‌ای نسبت به مزارع سویا ترجیحی برای زیستگاه‌های غیر سویا نشان ندادند.
به طور کلی، زنبورها مزارع سویا را برای جست و جوی شهد و گرده بر سایر انواع زیستگاه ترجیح می‌دهند. زنبورهای کندو هر چه نزدیک تر باشند، احتمال بیشتری وجود دارد که از منابع شهد و گرده سویا به کندو بروند.
در درازمدت، ارزش شهد سویا برای جمعیت زنبور عسل برای تولیدکنندگان سویا بازپرداخت خواهد داشت. گرده افشانی بیشتر توسط زنبورها باعث افزایش قابل ملاحظه عملکرد سویا می‌شود.
دکتر لین می‌گوید: «تردیدی وجود ندارد که مناطق وسیع سویای گلدار می‌تواند جریان شهد قابل‌توجهی را برای زنبورها در اواسط تابستان فراهم کند. سوال بزرگ بعدی ما این است که چگونه از خدمات گرده افشانی ارائه شده توسط زنبورها برای افزایش عملکرد سویا استفاده کنیم؟ ما در حال حاضر با سویاکاران و زنبورداران برای مطالعه استراتژی‌های مدیریتی کار می‌کنیم که هم برای ذینفعان مفید است و هم پایداری در اکوسیستم کشاورزی ذرت و سویا را بهبود می‌بخشد.»
علاقمندی زنبورها به شکوفه‌های گیاه سویا
23
دی