برای مدیریت بخش کشاورزی جزیرهای عمل نکنیم
پرهیز از بخشی نگری در بخش کشاورزی کمترین انتظاری است که توسعه را متوازن میکند.
چه خوب است حداقل یک درس سه واحدی در زمینه فواید گرده افشانها برای مسئولین وزارت جهاد کشاورزی به صورت اجباری برگزار شود تا حداقل از این منظر علاوه بر افزایش دانش و آگاهی، آسیب کمتری به جامعه تولید وارد شود.
اخیرا مهندس علیرضا مهاجر معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی تاکید کرده «لازمه خودکفایی در تولید گندم، سمپاشی به موقع و مراقبت از مزارع برای مقابله با بیماریها و آفات این محصول است» از شخص باتجربه و با سابقهای مثل مهندس علیرضا مهاجر که کارنامه درخشان و طویلی در بخش کشاورزی دارد صادر کردن این جمله بدون پیش زمینه و پس زمینه بعید است. در عین حال که این صحبتها بازتاب بیرونی داشته و حداقل در خروجی خبرگزاریهای مهر و ایرنا منعکس شده، به نقد آن میبپردازیم.
مهندس علیرضا مهاجر معاون زراعت وزارت جهاد کشاورزی پیشینه طولانی در زمینه تولیگری محصولات کشاورزی در وزارت جهادکشاورزی دارد و شاید دیگر دوران پیش از بازنشستگی خود را طی میکند. وی پیش از این به عنوان مشاور وزیر و مجری طرح دانههای روغنی خدمت میکرد و البته تلاشها و اصرار زیادی هم در این مسیر داشت. و البته گامهای مثبت. این موضوع را در این نوشتار متذکر میشویم که خدای ناخواسته یک تنه به قضاوت نرفته باشیم. اما ایشان برای خودکفایی گندم که میتوانست و علی القاعده میتواند حداقل صد راه شایسته و بایسته را نام ببرد و به بهرهبرداران توصیه نماید! یک راست به سراغ آخرین و حتی بدترین آن رفته و به بهرهبرداران توصیه کرده برای خودکفایی گندم «مزارع باید سمپاشی شود» مراقبت را قبول داریم اما نه به هر وسیله، ابزار، راهکار و هر دست آویزی. از صد اقدام شایستهای که میتوان برای خوداتکایی گندم، قبل از کاشت، حین و هنگام برداشت انجام داد، همچون بهرهگیری از بذور خوب و اصلاح شده، خاک ورزی، استفاده از زمینهای حاصلخیز، بهسازی خاک، استفاده به موقع از آبیاری و بهرهوری در آب، مبارزه با علفهای هرز، استفاده از کمباینهای متناسب با محصول جهت جلوگیری از ریزش دانه و… که البته همه آنها را مهندس علیرضا مهاجر به خوبی میشناسد چرا به آخرین و بدترین اقدام یعنی سمپاشی اشاره میکند!؟ در حالی که حفظ گرده افشانها به ویژه زنبوران عسل یکی از مهمترین فعالیتهای بخش کشاورزی و زیست محیطی است که اغلب کشورهای جهان با جدیت به دنبال سالمسازی محیط زیست هستند تا تعداد گردهافشانها که بسیار برای تولید غذا مفیدند، شمارشان اندک نشود.
سالانه میلیاردها دلار سرمایهگذاری میکنند تا بهترین زیستگاهها را برای حشرات فراهم کنند. موسسات تحقیقاتی متنوع دایر کردهاند که حداقل خسارت را به محیط زیست در فرآیند تولید محصولات کشاورزی وارد کنند. بهرهگیری از سموم ارگانیک و کم خطر به ویژه برای حشرات گرده افشان نیز از تاکیدات است.
مبارزه ارگانیک را تحقق میبخشند. مبارزههای بیولوژیک را انجام و مدیریت میکنند و… دهها راه دیگر که بازهم مهندس علیرضا مهاجر آنها را قطعا میشناسد. چگونه است که ایشان بدون در نظر گرفتن این موارد یک راست به سراغ توصیه سمپاشی میرود؟! سوالی است که باید از ایشان پرسیده شود که آیا برای برنامهریزی و رسیدن به خودکفایی یک محصول میتوان حیات و ممات و معیشت سایر تولیدکنندگان مثل زنبورداران را نادیده گرفت.
آیا برنامهریزی برای بخش زراعت گندم همین است که فقط تک محصول را ببینیم و سایر محصولات از دایره آینده نگری و اندیشههای خردمندانه مدیریتی دور باشد؟!
حداقل در موضع گیریها، صدور درخواست و دستور کمی دقت کنیم چرخه کامل تولید محصولات کشاورزی وابستگی شدیدی به همدیگر دارد، نمیتوان جزیرهای عمل کرد و بگوییم داریم مدیریت میکنیم! در انتها نیز این سموم چند ماه دیگر احتمالا وارد سفرههای ما میشود!
و سخن آخر با بهرهبرداران عزیز و تلاشگرانی که در این روزهای سخت حفظ و صیانت از دسترنجشان مهم و با اولویت است، خوب است هوای همسایه خودتان آن زنبوردار نجیب و زحمتکش که همانند شما یک بهرهبردار بخش کشاورزی است، داشته باشید و بی مهابا از سموم دفع آفات نباتی استفاده نکنید.