کشاورزان و بانک کشاورزی؛ رضایت یا نارضایتی از تسهیلات اعطایی
بانک کشاورزی به عنوان یکی از نهادهای تخصصی و پیشرو در حمایت از بخش کشاورزی ایران، در سال ۱۴۰۳ نیز نقش محوری در تأمین مالی این بخش ایفا کرده است.بانک کشاورزی در سال ۱۴۰۳ با وجود چالش‌های اقتصادی، عملکرد قابل توجهی در حمایت از بخش کشاورزی داشته است. افزایش ۲۵ درصدی حجم تسهیلات نسبت به سال قبل نشان دهنده عزم این بانک برای توسعه بخش کشاورزی است. با این حال، بهبود کیفیت نظارت بر مصرف تسهیلات و کاهش مطالبات معوق از جمله مواردی است که نیاز به توجه ویژه در سال‌های آینده دارد.با توجه به اهمیت امنیت غذایی و توسعه پایدار کشاورزی، عملکرد این بانک در سال گذشته مورد توجه ویژه سیاستگذاران و فعالان این بخش قرار گرفته است.
آمار کلی تخصیص تسهیلات در سال ۱۴۰۳
بر اساس گزارشات رسمی بانک کشاورزی:
– مجموع تسهیلات پرداختی: بیش از ۴۵۰ هزار میلیارد ریال
– تعداد پرونده‌های تسهیلاتی: حدود ۱.۲ میلیون فقره
– رشد حجم تسهیلات نسبت به سال ۱۴۰۲: حدود ۲۵ درصد
حوزه‌های اصلی تخصیص تسهیلات
۱. تسهیلات کشت محصولات اساسی: گندم، جو، برنج و ذرت
– سهم از کل تسهیلات: حدود ۳۵%
– میزان تخصیص: بیش از ۱۵۷ هزار میلیارد ریال
۲. تسهیلات باغداری و توسعه باغات
– سهم از کل تسهیلات: ۲۰%
– تمرکز بر توسعه باغات پسته، بادام و زیتون
۳. تسهیلات دام و طیور
– سهم از کل تسهیلات: ۲۵%
– حمایت از پرواربندی، گاوداری و مرغداری
۴. تسهیلات مکانیزاسیون کشاورزی
– سهم از کل تسهیلات: ۱۵%
– خرید تراکتور، کمباین و ادوات کشاورزی
۵. سایر حوزه‌ها (شیلات، آبزیان، صنایع تبدیلی): ۵%
نوآوری‌های بانک در سال ۱۴۰۳
– راه اندازی سامانه هوشمند پرداخت تسهیلات (کاهش زمان پرداخت به کمتر از ۷۲ ساعت)
– توسعه پرداخت‌های خرد دیجیتال به کشاورزان خرده پا
– اجرای طرح تسهیلات تضمینی خرید محصولات کشاورزی
– معرفی محصول جدید “وام ضدخشکسالی” برای مناطق آسیب دیده
چالش‌های پیش رو
– افزایش مطالبات معوق بانک (رشد حدود ۱۸% نسبت به سال قبل)
– محدودیت‌های نقدینگی در نیمه دوم سال
– تأخیر در بازپرداخت تسهیلات توسط برخی دریافت کنندگان
– اثرات تورم بر قدرت خرید تسهیلات پرداختی
کشاورزان و وام‌های بانک کشاورزی
رضایت کشاورزان از وام‌های بانک کشاورزی نظرات متفاوتی دارد و به عوامل مختلفی مانند نوع تسهیلات، منطقه جغرافیایی، سرعت پرداخت، نرخ سود، و شرایط بازپرداخت بستگی دارد. در کل، می‌توان گفت:
نقاط قوت (رضایت نسبی)
۱. دسترسی بهتر نسبت به سایر بانک‌ها:
– بسیاری از کشاورزان، به‌ویژه در مناطق روستایی، بانک کشاورزی را تنها منبع قابل اعتماد برای دریافت وام می‌دانند.
– تسهیلات اختصاصی مانند وام ضدخشکسالی، وام خرید نهاده‌ها، و تسهیلات مکانیزاسیون مورد استقبال قرار گرفته‌اند.
۲. پرداخت سریع‌تر در سال ۱۴۰۳:
– با راه‌اندازی سامانه هوشمند پرداخت، زمان تأیید و پرداخت وام در برخی موارد به کمتر از ۷۲ ساعت کاهش یافته که بهبود محسوسی نسبت به سال‌های قبل دارد.
۳. حمایت از محصولات استراتژیک:
– کشاورزان تولیدکننده گندم، جو، و برنج معمولاً از شرایط وام‌های تضمین‌شده رضایت بیشتری دارند، زیرا بانک خرید محصول را تضمین می‌کند.
نقاط ضعف (نارضایتی‌ها)
۱. کمبود نقدینگی و تأخیر در پرداخت‌ها:
– برخی کشاورزان از تأخیر در پرداخت وام، به‌ویژه در فصل کشت، شکایت دارند.
– در مواردی، تخصیص وام پس از موعد مورد نیاز انجام می‌شود که بهره‌وری را کاهش می‌دهد.
۲. مشکلات تضامین و پیچیدگی اداری:
– بسیاری از کشاورزان خرده‌پا به دلیل نداشتن ضامن معتبر یا زمین سنددار از دریافت وام محروم می‌شوند.
– فرآیند طولانی ارزیابی پرونده‌ها برای برخی نفرت‌آور است.
۳. نرخ سود و بازپرداخت سنگین:
– اگرچه نرخ سود تسهیلات کشاورزی نسبت به سایر بخش‌ها کمتر است، اما برخی کشاورزان معتقدند با توجه به ریسک بالای کشاورزی، بازپرداخت وام‌ها دشوار است.
– در سال‌های خشکسالی، بسیاری از کشاورزان توان بازپرداخت ندارند و به مطالبات معوق تبدیل می‌شود.
۴. توزیع ناعادلانه در برخی مناطق:
– گزارش‌هایی وجود دارد که وام‌ها بیشتر به کشاورزان بزرگ و صندوق‌های تعاونی تخصیص می‌یابد، درحالی که کشاورزان خرده‌پا سهم کمتری می‌برند.
جمع‌بندی: رضایت مشروط
– کشاورزانی که به موقع وام دریافت کرده‌اند و در بخش‌های حمایت‌شده (مثل گندم یا دامداری) فعالیت می‌کنند، معمولاً رضایت نسبی دارند.
– اما کشاورزان خرده‌پا، مناطق محروم، و کسانی که با تأخیر یا رد درخواست مواجه شده‌اند، ناراضی هستند.
– بهبود ضمانت‌های جایگزین (مثل بیمه محصول) و کاهش بوروکراسی می‌تواند رضایت را افزایش دهد…: