دوماهنامه زنبورداران پیشرو / سال ششم ، شماره 30 / فروردین، اردیبهشت 1400
خشکسالی و تاب آوری صنعت زنبور عسل
باتوجه به کاهش بارندگی و خشکسالی در سال جاری وضعیت آب و هوای گرم شرایط دشواری پیش روی صنعت زنبور عسل کشور است. مدیرکل پیش بینی و هشدار سازمان هواشناسی گفته: امسال با یکی از کم‌بارش‌ترین سالها را در 50 سال اخیر مواجه هستیم و احتمال دارد که حتی درموضوع کم بارشی رکورد بزنیم. صادق ضیائیان مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سازمان هواشناسی درباره وضعیت بارش‌ها در سال زراعی 1399-1400 اظهار داشت: آنچه تاکنون درباره بارش‌ها اتفاق افتاده این است که از ابتدای سال زراعی جاری (مهر 99) تاکنون 111.8 میلی‌متر بارش در کشور دریافت کرده‌ایم، متوسط بلندمدت بارندگی در کشور در این بازه زمانی 189.7 میلی‌متر بوده است، بنابراین حدود 41 درصد کاهش بارش داشته‌ایم. متاسفانه پیش بینی‌ها حاکی از آنست که: آنچه از ماه‌های آینده تا پایان سال زراعی جاری (مهر 1400) باقیمانده است، مشخص است بارش‌های زیادی تا پایان سال زراعی نداریم و در خوشبینانهترین حالت، کل سهم بارشی بلندمدت اقلیمی کشور در ماه‌های باقیمانده سال زراعی، حدود 15 درصد است.
ضیائیان اضافه کرده: در خوشبینانهترین حالت حتی اگر این 15 درصد بارندگی هم محقق شود، با کاهش زیادی در میزان بارش سال زراعی مواجه خواهیم بود.
ضیائیان گفت: به طور کلی استان‌هایی که امسال از نظر بارشی شرایط بسیار نامناسبی دارند، استان‌هایی نظیر هرمزگان، کرمان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی هستند که شرایط خاصی از نظر کاهش بارش‌ها دارند و با این مشکل دست به گریبان خواهند بود.
آنچه که از گفتار ایشان برمی آید و نگران کننده است اینکه تا پایان سال آبی یعنی مهر 1400 با رندگی جدی نخواهیم داشت و این یعنی رویش کمتر گیاهان و مواجه با تنش آبی موضوعی که می‌تواند در ادامه سال به ویژه پائیز به زنبورداران کوچ‌رو خسارت وارد کند.
وقوع چنین شرایط سختی، دشواری‌های خاصی برای زنبورداران ایجاد خواهد کرد. کمبود آب‌تنش گرمایی، افزایش استرس، کاهش تولید، کمبود گرده و شهد، وقوع ریزگردها از جمله این مشکلاتی است که قطعا بیشتر خواهد شد. به نظر می‌رسد با وجود تنش‌های قابل پیش بینی بهتر است برای افزایش تاب‌آوری صنعت زنبور عسل سلسله تحقیقاتی در زمینه افزایش تاب آوری صنعت زنبور عسل درکشور باب شود. باتوجه به اینکه زنبور عسل وابستگی جدی به طبیعت، میزان پوشش گیاهی، میزان شهد و گرده گیاهان و نهایتا بارندگی دارد باید در این زمینه پژوهش‌های بسیاری سازماندهی شود که بتوان در شرایط سخت جمعیت کلنی‌ها را حفظ کرد. بررسی عملکرد تجهیزات زنبورداری به ویژه کندو برای کاهش تنش گرمایی نیز یکی از این موضوعات است. شاید گسترش بکارگیری و ترویج کندوهای کف باز بر کاهش تنش گرمایی موثر باشد.
به امید ایرانی آباد
ارشاد مرشدی