زنبورها چقدر عمر می‌کنند و چرا؟
زنبورهای زمستانی و زنبورهای تابستانی دقیقاً از بیرون یکسان به نظر می‌رسند. اما اگر هر کدام را تشریح کنید، تفاوت شگفت انگیزی در داخل شکم آنها خواهید دید. همه می‌دانیم که زنبورهای عسل ماده به دو دسته تقسیم می‌شوند: کارگر و ملکه. اگرچه هر دوی آنها از تخم‌های بارور شده طبیعی به وجود می‌آیند، لاروهایی که از آن تخم‌ها بیرون می‌آیند به‌طور متفاوتی تا زمانی که بالغ شوند پرورش می‌یابند. کارگران و ملکه‌ها از نظر ساختاری متمایز هستند و وظایف مختلفی را در کلنی انجام می‌دهند. کارگران و ملکه‌ها در چند روز اول زندگی ژل رویال دریافت می‌کنند، سپس رژیم غذایی آنها متفاوت می‌شود. لاروهای کارگر کمتر ژل رویال و نان زنبور بیشتری دریافت می‌کنند، غذای لذیذی که از گرده تخمیر شده و عسل به دست می‌آید. از سوی دیگر، ملکه به رژیم غذایی ژل رویال وابستگی دارد رژیمی که در واقع برای یک ملکه مناسب است.
در سال‌های اخیر، بسیاری از محققین زنبور عسل دسته سومی از زنبورهای عسل ماده را شناسایی کرده‌اند. این زنبورها به قدری از خواهرانشان متمایز‌اند – هم از نظر ساختار و هم از نظر عملکرد – که برخی دانشمندان معتقدند آنها طبقه سومی را تشکیل می‌دهند. زنبورداران از آنها به عنوان «زنبورهای زمستانی» یاد می‌کنند. از نظر فنی، آنها دیوتینوس “diutinus” نامیده می‌شوند، یک کلمه لاتین به معنای «دوام طولانی.» دیوتینوس Diutinus: نام فنی برای زنبورهای زمستانی است که می‌توانند در دوره طولانی خواب در آب و هوای زمستانی زنده بمانند تا زمانی که پرورش نسل جدید در بهار شروع شده و با ذخایر غذایی در چربی بدن آغاز شود.
* ویتلوژنین عمر زنبور عسل را طولانی می‌کند
دنیای طبیعی مملو از رازهای عجیب و دیدنی است و زنبور عسل دیوتینوس مثال خوبی از جمله این رازها است. برای درک اینکه چقدر آنها خاص هستند، ابتدا به یک زنبور عسل معمولی فکر کنید. یک زنبور کارگر عادی از طریق دگردیسی کامل – تخم حشره کامل- تقریباً در 21 روز رشد می‌کند. هنگامی که او به عنوان یک زنبور بالغ ظاهر شد، به طور متوسط چهار تا شش هفته دیگر زنده خواهد ماند. این کاملا طبیعی است. تقریباً در تمامی گونه‌های زنبورها، مرحله بلوغ به یک اندازه است. ممکن است به نظر برسد که زنبورهای عسل بیشتر عمر می‌کنند، اما این توهمی بیش نیست که توسط کلنی ایجاد شده است زیرا دائماً تلفات خود را جایگزین می‌کند. در واقع، زنبورهایی که در ماه اوت دارید، زنبورهایی نیستند که در ماه ژوئن داشتید. زنبور ملکه یک استثنا است و ممکن است چندین سال زندگی کند، شاید پنج یا بیشتر. ماده ای به نام ویتلوژنین نقش مهمی در زنده نگه داشتن ملکه دارد. ویتلوژنین در بدن زنبورها چربی تولید می‌کند و عملکرد ایمنی بدن را تقویت کرده و طول عمر را افزایش می‌دهد. برخی آن را “چشمه جوانی” برای زنبورها می‌نامند. اما استثنای دیگر در طول عمر بیشتر و حتی مرموزتر زنبور زمستانی است. اگرچه بیشتر کارگران تنها چهار تا شش هفته عمر می‌کنند، زنبورهای دوتینوس در زمستان زنده می‌مانند و بسیاری از آنها شش ماه یا بیشتر عمر می‌کنند. این “عجایب زمستانی”، زنبورهایی هستند که زمستان گذرانی کلنی را ممکن سازند. جای تعجب نیست که بدن آنها مملو از ویتلوژنین است.
* زندگی زنبور عسل در زمستان
در زمستان، تخم گذاری به طور چشمگیری کند یا به طور کلی متوقف می‌شود. معمولا هیچ منبعی از شهد یا گرده وجود ندارد. روزها سرد و شبها سردتر است. به آرامی زنبورها از طریق منابع غذایی خود غذا می‌خورند و در خوشه زمستانی برای گرم نگه داشتن تلاش می‌کند.
اما زنده ماندن در زمستان بخش سخت و مهم این ماجرا نیست. بخش سخت زمانی اتفاق می‌افتد که کلنی باید جمعیت خود را برای شروع جریان شهد بهاری، جمع آوری گرده، پرورش نرها و بچه‌دهی احتمالی جمع کند. وقتی گرده کلنی تقریباً تمام شده باشد، چه کسی همه این کارها را انجام می‌دهد؟ اگر نان زنبور نباشد چگونه به اولین نوزاد بهاری غذا می‌دهید؟ پاسخ در بدن زنبورهای زمستانی نهفته است.
* ساختار بدن زنبور عسل
اگر به خاطر داشته باشید، یک کاست «یک فرد یا گروهی از افراد متمایز از لحاظ فیزیکی است که برای انجام وظایف خاصی تخصص دارند». تجسم برخی از تفاوت‌های فیزیکی یک ملکه آسان است. او بزرگ و بال‌های کوتاه و شکم بلند، و پاهایی دارد که به پهلو می‌زند، به سبک عنکبوتی. در داخل، او یک اسپرماتکا برای ذخیره اسپرم و یک انبار عظیم تخمک دارد. ملکه هم از درون و هم از بیرون با یک زنبور کارگر متفاوت به نظر می‌رسد.
زنبورهای کارگر زمستانی و زنبورهای کارگر تابستانی دقیقاً از بیرون یکسان به نظر می‌رسند. شما نمی‌توانید به زنبور زمستانی نگاه کنید و او را بشناسید. اما اگر بخواهید هم زنبور زمستانی و هم زنبور تابستانی را تشریح کنید، تفاوت شگفت انگیزی را در داخل شکم مشاهده خواهید کرد. در حالی که داخل بدن زنبور تابستانی تیره و آبکی است، داخل زنبورهای زمستانی با ماده ای سفید و کرکی پر شده است.
* یک انبار پروتئین
کرکی‌های سفید داخل بدن زنبور کارگر زمستانی چاق است. بدن‌های چاق وظایف بسیاری را در رابطه با سلامت و تغذیه انجام می‌دهند. چربی بدن می‌تواند پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها و سایر مواد مغذی را تجزیه کرده و اجزای آن را به مواد شیمیایی جدید ترکیب کنند. علاوه بر این، چربی بدن ویتلوژنین تولید می‌کند که طول عمر را افزایش می‌دهد. به طور خلاصه، گنجینه واقعی پروتئین در کندو زمستانی در نان زنبور عسل در شانه ذخیره یافت نمی‌شود. در عوض، در چربی بدن زنبورهای زمستانی ذخیره می‌شود. به دلیل وجود چربی فراوان و بزرگ شدن غده هیپوفارنژیال، زنبورهای زمستانی می‌توانند مقادیر زیادی ژل رویال ترشح کنند، حتی شش ماه پس از خوردن هر پروتئینی که مصرف کرده. خوشبختانه تولید مداوم ویتلوژنین اورازنده و سالم نگه می‌دارد بدون زنبورهای زمستانگذران، یک کلنی قبل از ایجاد جمعیت در بهار از بین می‌رود.
* تغییر در عرضه مواد غذایی
همانطور که کیفیت غذا تعیین می‌کند که یک تخم به ملکه یا کارگر تبدیل شود کیفیت غذا نیز تعیین کننده نوع کارگری است که رشد می‌کند. در بهار، زمانی که گرده‌ها فراوان است، زنبورهای تابستانی از تمام تخم‌ها رشد می‌کنند. اما در اواخر تابستان که ذخایر مواد غذایی شروع به کاهش می‌کند، گرده کمیاب و از نظر کیفیت پایین می‌آید. این رژیم غذایی ناقص باعث تشکیل زنبورهای زمستانی می‌شود. این نشان می‌دهد که زمستان در راه است و اکنون زمان ذخیره پروتئین برای بهار است.
* زنبورهای زمستانی خود را سالم نگه دارید
از آنجایی که بقای کلنی‌ها به سلامت زنبورهای زمستانگذاران بستگی دارد، کنترل و درمان کنه‌ها قبل از تولد زنبورهای زمستانی مهم است. اگر زنبورهای زمستانی به کنه‌های واروآ آلوده شوند که بیماری‌های ویروسی را منتشر می‌کنند و از چربی بدن تغذیه می‌کنند، کلنی زمستان را پشت سر نمی‌گذارد. اگرچه زمان رشد زنبورهای زمستانی با عرضه گرده در هر منطقه متفاوت است، اما یک قانون خوب این است که تا اواسط آگوست یک درمان موثر و کارآمد برای کنترل کندوها انجام دهید. این به شما حدود 60 روز فرصت می‌دهد تا زنبورهای زمستانی را قبل از اینکه هوای سرد پرورش فرزند را محدود کند، پرورش دهید.
به یاد داشته باشید که کشتن کنه‌های واروآ پس از انتقال بیماری به زنبورها هیچ کمکی نمی‌کند. درمان پیشگیرانه ای که کنه‌ها را قبل از انتقال بیماری می‌کشد برای موفقیت زمستان گذرانی حیاتی است.
یک ملکه خوب نیز مهم است، اما بدون زنبورهای زمستانگذران سالم، بهترین ملکه‌ها نمی‌توانند کلنی را حفظ کنند. زنبورداران گرامی لطفا مراقب آنها باشید. آن شکم‌های پر از پروتئین تنها امید شما برای یک محصول از زنبورهای بهاری است.
آیا تا به حال یک زنبور زمستانی را باز کرده اید تا بدن‌های چربی سفید درخشان را ببینید؟ خیلی باحاله، درسته؟ لطفا امتحان کنید.