فرانسوا هوبر 2 ژوئیه سال 1750 در ژنو سوئیس در خانوادهای ثروتمند متولد شد. او یک متخصص حشره شناس برجسته سوئیسی و علاقمند به زنبوران عسل بود که بیشتر به خاطر ابداع کندوی هوبر شهرت یافت. نوآوری او اجازه بازرسی کندو را بدون از بین بردن شانها و فرار کلنی میسر میکرد.
وی در حالی که در نوجوانی کم بینا شد و سپس به طور کامل بینایی خود را از دست داد، و به کمک خدمتکار و همسرش مشاهداتش را در کتابی تحت عنوان مشاهدات جدید روی زنبورها نگاشت.
زندگی اولیه فرانسواهوبر
فرانسوا هوبر در سال 1750 در ژنو به دنیا آمد. او در خانوادهای ثروتمند و سرشناس دیده به جهان گشود. پدرش جان هوبر، شاعر، موسیقیدان، مجسمه ساز و نقاشی ماهر بود. این هنرها در زندگی فرانسوا تاثیر بسزایی در کنجاوی و هوش او داشت که در ادامه با ابداعات و نوآوریهای که از خود به جا گذاشت، شاهد این هوش ذاتی او بود.
در صنعت زنبورداری موجب تحول و دگرگونی در طرز فکر و آینده این رشته شد فرانسوا دانش آموزی مشتاق فعال و با ذکاوت بود که بینایاش در 15 سالگی رو به وخامت گذاشت آن زمان او محصل کالج دو سوسو (de sauss are) بود. او برای بهبودی چشمهای خود به دهکده کوچکی بنام (استین) در نزدیکی پاریس فرستاده شد. در این زمان دوره نقاهت بیماری را میگذراند تا اینکه رفته رفته بر اثر یک بیماری بینائی خود را از دست داد.
ادبیات و تاریخ طبیعی از اشتراکات علاقمندی او و پدرش بود. وی با ماری ا یمه لولین (Maric aimee lullin) دختر یکی از بزرگان کشور سوئیس آشنا شد. اما پدر ماری به دلیل بیماری فرانسوا حاضر به این ازدواج نبود زیرا نمیخواست ثروتش پس از مرگش به یک نابینا برسد. با این حال ماری که به شدت دلبسته فرانسوا بود و حاضر نبود از او دل بکند تا 25 سالگی صبر کرد تا قانون اجازه ازدواج را بدون نظر پدر بدهد و به تنهایی این تصمیم را عملی سازد. بالاخره در 28 آوریل 1776 با فرانسوا هوبر ازدواج کرد.
ماری خواسته و همدم و ناظر کارهای فرانسوا بود به گونهای که در ملاء عام به ویژه زمانی که ممکن بود نقص فرانسوا برایش دشواری ایجاد کند از ناتوانی او جلوگیری میکرد. این رابطه قوی عاطفی مورد توجه همه اطرافیان بود از جمله ولتر که در نوشتههای خود به آن اشاره کرده است.
تحقیقات اولیه
کندو هوبر
هوبر پس از خواندن آثار رنه دورومور (Rene de Reaumur) و چارلز بونت (Cherles Bonnet) به زنبورهای عسل علاقمند شد. ابتدا کنجکاوی او معطوف به تاریخچه حشرات بود بعدتر تمایل او به کشف حقایق و سپس اطلاعات جدید در موضوعاتی که به آن آگاهی وجود نداشت. او اکنون نابینا بود و میبایست به دیگران تکیه کند. همسرش (ماری) و فرانسوا برننز (خدمتکارش) در این مسیر او را یاری کردند.
فرانسوا هوبر متوجه شد که ملکه زنبور عسل در کندو جفتگیری نمیکند. بلکه جفت گیری در هوا صورت میگیرد که چگونگی زمان بندی آن اهمیت دارد. او کشف A.m. Schirach را تایید کرد که زنبورها میتوانند با استفاده از غذا (ژل رویال) تخمها را به ملکه تبدیل کنند و زنبورهای کارگر میتوانند تخم گذاری کنند. او نبرد بین ملکهها، کشتار نرها در پایان تابستان و اوایل پائیز و فرآیند جایگزین ملکه و معرفی آن را توضیح داد.
او همچنین ثابت کرد که زنبورها از آنتنهای (شاخک) برای برقراری ارتباط استفاده میکنند. وی ابعاد سلولها و چگونگی تاثیر آن بر شکل حشرات، روشی که لارو میچرخد تا پیلهها را بسازد نگاه دقیقی کرد. او نشان داد که ملکهها تخم زا هستند. او به راههای تشکیل گروهها نگاه کرد و اولین کسی بود که تاریخ بیولوژیکی دقیقی از کلنیهای زنبور عسل ارائه کرد.
این مشاهدات با استفاده از نوع جدیدی از کندو انجام شد که در آن هر شانه دارای ضلعهای شیشهای بود که هوبر آن را توسعه داد.
این کندوها اجداد کندوهای رصدی مدرن در زنبورداری بود. کندوهای جدید او به صورت کتاب با قالب قابل مشاهده بود این نوع کندو اجازه میداد که زنبورها را به راحتی مشاهده و آنها را دنبال کند.
اولین انتشار
اندامهای زنبورهای نر به تصویر کشیده شد و در کتابی به نام Nou velles obsercations surles abeilles (مشاهدات جدید روی زنبورها) در سال 1792 در 800 صفحه از نامههایی که فرانسوا برای عمویش چارلز برنت میفرستاد اقتباس شده است.
حشره شناسی که برناتوانی (نابینایی) خود غلبه کرده بود بسیار مورد توجه جامعه به ویژه زنبورداران قرار داشت و به ویژه آکادمی علوم فرانسه او را ارج مینهاد.
پسر هوبر پیرهوبر نیز با آموزشهای پدرش به یک زنبوردار سرشناس جستجوگر حقایق زنبور عسل تبدیل شد. پیر شروع به مطالعه موم و تولید آن کرد. بنابراین با مطالعه و مشاهده متوجه شد که موم از بین حلقههای شکم زنبور به صورت ورقههای چند لا بر خارج میشود این یافتههای اولیه در سال 1804 منتشر شد.
برننز خدمتکار فرانسوا هوبر در سال 1795 ازدواج کرد و ارباب خود را ترک کرد از این پس ماری همسرش بیشتر این مطالعات و مشاهدات را برعهده گرفت.
هوبر ثابت کرد که زنبوران عسل از یک سیستم تنفسی بهره میگیرند و مانند سایر حیوانات اکسیژن مصرف میکنند اما این سوال که چگونه جمعیتی در کندوهای محصور با ا ین تعداد فقط از یک دریچه هوای تازه داشتند تنفس میکنند و زنده میمانند؟
او توانست برای اولین بار ثابت کند که زنبورها از بالهای خود برای گردش هوا استفاده میکنند و تهویه مناسب را ایجاد میکنند.
برخی کارشناسان و محققان معتقدند یافتههای هوبر به قدری مهم و تاثیرگذار در آینده صنعت زنبور عسل بوده که میتوان به راحتی اکتشافات او را انقلابی در زنبورداری دانست و به دو دوره قبل و پس از هوبر تقسیم کرد.
کندو برگ یا کتاب شامل 12 قاب بود. قابها شبیه برگهای یک کتابچه بود. جعبه عمودی موازی با یکدیگر و به هم پیوسته است. 12 قاب شماره گذاری شده بین قاب 6 و 7 دولا وجود دارد که کندو را به دو قسمت مساوی تقسیم میکند.
در حقیقت ناتوانی فرانسوا هوبر به جای اینکه آرزوهای او را خراب کند به آنها یک انعطاف عاشقانه بخشید. زنبورداری نوجوان، علاقمند که زندگی خود را وقف زنبورهای عسل میکند که بزرگترین متخصص زمان خود میشود.
هوبر و همکارش هرگز لقاح ملکه را در آسمان ندیدند ولی پس از بررسیهای دقیق با بازی بر روی اندازه ورودی کندو برای اینکه بازگشت ملکه را از دست ندهند در نهایت متوجه شد که ملکه جوان، اندکی پس از تولد چند گردش کوتاه حدود نیم ساعته انجام میدهد و در پایان این موارد او به طور آشکاری بارور شده، برمیگردد و پس از چند روز شروع به تخمگذاری میکند.
او در 22 دسامبر 1831 در آغوش دخترش درگذشت.