یافتههای یک مطالعه جدید نشان داده است زنبورها با تماشای زنبورهای دیگر و یادگیری از آنها، روند جدیدی در رفتار خود پیدا میکنند و یک شکل از رفتار میتواند به سرعت در کندو گسترش یابد.
به گزارش خبرنگار مجله زنبورداران پیشرو به نقل از خبرگزاری صدا و سیما، این تحقیق که توسط دانشگاه کوئین مری لندن انجام شد، شواهد قوی ارائه میکند که یادگیری اجتماعی باعث گسترش رفتار زنبورها میشود.در این راستا آزمایشهای مختلفی برای اثبات این امر انجام شد.
محققان یک جعبه پازل دو گزینهای طراحی کردند که میتواند با فشار دادن یک زبانه قرمز در جهت عقربههای ساعت یا یک زبانه آبی در خلاف جهت عقربههای ساعت باز شود تا پاداش را نشان دهد.
زنبورهای نمایشگر برای استفاده از زبانههای قرمز یا آبی، با زنبورهای ناظر آموزش دیده بودند. وقتی نوبت به ناظران رسید که با معما مقابله کنند، آنها به طور قاطع و مکرر تصمیم گرفتند از همان روشی استفاده کنند که دیده بودند. اهمیت یادگیری اجتماعی برای دستیابی به راه حلهای جعبه معما نیز از طریق گروه کنترل نشان داده شد.
بنا بر اعلام « سیناپرس»، نتایج مشابهی از آزمایشهای مشابه در گونههایی مانند نخستیها و پرندگان استفاده شده است تا نشان دهد که آنها نیز مانند انسانها قادر به پرورش هستند.
اگر زنبورها نیز قادر به این کار باشند، این امر به طور بالقوه میتواند منشأ تکاملی بسیاری از رفتارهای پیچیدهای که در بین حشرات اجتماعی دیده میشود را توضیح دهد. جالب اینجاست که ممکن است آنچه که اکنون غریزی به نظر میرسد، حداقل در ابتدا از نظر اجتماعی آموخته شده باشد.
دکتر آلیس بریجز (Alice Bridges) محقق ارشد این مطالعات از دانشگاه کوئین مری لندن میگوید: زنبورهای عسل و به طور کلی بی مهرگان دارای پدیدههای فرهنگی اینگونه در طبیعت نیستند. با این حال، در آزمایشات ما شاهد گسترش و حفظ یک روند رفتاری در گروههای زنبورهای عسل مشابه آنچه در نخستیها و پرندگان دیده شده است، بودیم.
وی میافزاید: یافتههای تحقیقات ما نشان میدهد؛ یادگیری اجتماعی ممکن است تأثیر بیشتری بر تکامل این رفتار نسبت به آنچه قبلا تصور میشد داشته باشد.
پروفسور لارس چیتکا (Lars Chittka) استاد اکولوژی حسی و رفتاری در دانشگاه کوئین مری لندن میگوید: این واقعیت که زنبورها میتوانند تماشا کنند و یاد بگیرند و سپس به آن رفتار عادت کنند به شواهد رو به رشدی اضافه میکند که آنها موجوداتی بسیار باهوش هستند.
وی میافزاید: ما تمایل داریم تمدنهای بیگانه را که توسط زنبورها، مورچهها و حشرات روی سیاره ما تشکیل شده اند نادیده بگیریم، زیرا آنها جثه کوچکی داشته و در نگاه اول به نظر میرسد که جوامع و ساختارهای معماری آنها توسط غریزه اداره میشود.
اما تحقیقات ما نشان میدهد:نوآوریها میتوانند مانند الگوهای رفتاری رسانههای اجتماعی از طریق کلنیهای حشرات پخش شوند که نشان میدهد حشرات میتوانند به چالشهای محیطی کاملاً جدید، بسیار سریعتر از تغییرات تکاملی پاسخ دهند.
شرح کامل این مطالعات و نتایج آن در مجله تخصصی PLOS Biology منتشر شده است.