در حالی سالانه هشت هزار نفر به دلیل سرطان لوله گوارش جان خود را از دست می‌دهند که یکی از عوامل اصلی ایجاد این سرطان، باکتری هلیکوباکتر پیلوری است. نتایج یک تحقیق جدید نشان داد استفاده از عسل کُنار ایرانی در رژیم غذایی، می‌تواند کمک بسیار زیادی به درمان آلودگی دستگاه گوارش ناشی از باکتری هلیکوباکتر پیلوری کند.
به گزارش خبرنگار مجله زنبورداران پیشرو به نقل از ایلنا، مطالعات و بررسی‌های اولیه و مقدماتی یک محقق ایرانی در خصوص عسل کُنار ایرانی و مقایسه آن با خواص آنتی‌اکسیدانی و آنتی‌باکتریال عسل مانوکای نیوزلند، حاکی از کشف ظرفیت بالای این عسل ارزشمند اما کم شناخته شده ایرانی است که از استان‌های جنوبی کشور برداشت می‌شود.
دکتر «شبنم پری‌چهره»، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات علوم دامی، محقق زنبورعسل و از داوران کنگره بین‌المللی آپی‌موندیا – 2022 با انجام تحقیقی در خصوص خواص آنتی اکسیدانی و آنتی باکتریالی عسل کُنار ایرانی اعلام کرد: این عسل تاثیر بسزایی در درمان آلودگی و التهاب ایجاد شده توسط باکتری هلیکوباکترپیلوری دارد. وی در این تحقیق با اشاره به اینکه عسل یک ماده غذایی است که در حال حاضر توجه خاصی را به دلیل اثرات درمانی و اثری که روی سلامتی می‌گذارد، به خودش جلب کرده اظهار کرده است: این محصول غذایی حاوی مواد مغذی متنوع شامل پروتئین، کربوهیدرات، ویتامین و… ؛ خاصیت آنتی‌اکسیدانی قوی و همچنین فعالیت ضد میکروبی بالا است که علاوه بر خواص تغذیه ای، در پزشکی نیز به دلیل خاصیت داروئی آن باعث توجه ویژه بیشتر محققین به این ماده شفابخش به دلیل کاربرد بالقوه در موارد درمانی شده است. پری‌چهره با بیان اینکه اجزای اصلی عسل عبارتند از قندها (75-85 درصد)، آب (18 تا 21 درصد) و اجزای دیگر شامل پروتئین‌ها، آنزیم‌ها، اسیدهای آلی، ویتامین‌ها (ویتامین B6، تیامین، نیاسین، ریبوفلاوین و پانتوتنیک اسید)، مواد معدنی (کلسیم، مس، آهن، منیزیم، منگنز، فسفر، پتاسیم، سدیم و روی)، رنگدانه ها، ترکیبات فنلی و فرار می‌باشد اضافه کرده است:« به نظر می‌رسد که 200 عنصر در بوجود آوردن خواص منحصر به فرد عسل مشارکت دارند.»
این محقق عضو هیات علمی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور با اشاره به اینکه «عسل به طور کلی از چندین عنصر مانند فلاونوئیدها و ترکیبات فنولی، ویتامین‌ها، عناصر کمیاب، اسیدهای آمینه و پروتئین‌ها و همچنین آنزیم‌های خاصی از جمله گلوکز اکسیداز، انورتاز و کاتالاز تشکیل شده، افزوده است: « تا به امروز فلاونوئیدها و ترکیبات فنلی زیادی در عسل مانند کریزین، کومپفرل، کورستین، پینیوبانکسین، پینیوکمرین، لووتیولین، آپی‌ژنین، ژنستین، نارنجنین، هسپریدین، اسیدکوماریک، اسیدگالیک، اسید الاژیک، اسید فورولیک، اسید سیرینژیک، اسید کافئیک، مولکول 2014، 19 2499 و اسید وانیلیک شناسایی شده اند. عناصری که نشان دهنده خاصیت ضدالتهابی،آنتی‌اکسیدانی، ضدانعقادی، ضدتومور، ضد میکروبی، آنتی‌متاستاتیک و اثرات ضد سرطانی عسل است. پری چهره در ادامه با استناد به همین خواص نتیجه گرفته است: «با عنایت به اثر مهارکنندگی عسل بر تومور زایی و سرطان زایی که می‌تواند به دلیل وجود این فلاونوئیدها و اسیدهای فنولیک باشد، می‌توان اینگونه نتیجه گرفت که عسل ممکن است به عنوان یک عامل پیشگیری و درمانی سرطان از طریق مهار رشد باکتری هلیکوباکتر پیلوری مورد استفاده قرار بگیرد.»
در این پژوهش ترکیبات معدنی، پپتید، فنل، فلاونوئید و خواص ضد میکروبی عسل‌های جمع‌آوری شده در شرایط درون تنی و برون تنی، از بوشهر، دزفول، ایرانشهر، چابهار، رودان، جهرم و جیرفت مورد بررسی قرار گرفت. همچنین خواص آنتی‌اکسیدانی عسل‌ها با استفاده از سه روش DPPH، FRAP و ABTS ارزیابی شد. نتایج به دست آمده نشان داد محتوای فنلی و فلاونوئیدی در دو نمونه عسل بوشهر و ایرانشهر به ترتیب بالاترین و پایین‌ترین مقدار در بین نمونه‌های عسل‌های مورد بررسی بوده است. بررسی خواص آنتی‌اکسیدانی عسل‌های مختلف با سه روش ذکر شده نشان داد که بیشترین خواص آنتی‌اکسیدانی در هر سه روش مربوط به بوشهر است. همچنین ترکیبات معدنی و پروتئین عسل‌ها مورد بررسی قرار گرفت و در هر دو مورد بیشترین میزان مربوط به عسل بوشهر بود. بررسی اثر ضد میکروبی نمونه‌های عسل در محیط invitro (با استفاده از محیط مولر هینتون) نشان داد تمامی نمونه‌های عسل خاصیت ضد میکروبی روی باکتری H. pylori دارند و در بین نمونه‌های مورد بررسی بیشترین و کمترین میزان خاصیت ضد میکروبی مربوط به نمونه‌های عسل بوشهر و ایرانشهر بوده است. آنالیز آماری نشان داد همبستگی مثبت و شدیدی بین قدرت آنتی‌اکسیدانی و ضد میکروبی در نمونه‌های عسل مورد بررسی وجود دارد. بررسی‌های اثرات ضد میکروبی عسل‌های مورد بررسی در شرایط invivo در دستگاه گوارش موش‌های BALB/c مورد آزمایش (از طریق تشریح معده موش‌ها و آنالیز نتایج با استفاده از سیستم طبقه‌بندی سیدنی) نشان داد که این عسل‌ها توانایی ضد میکروبی و کاهش التهاب در مقایسه با نمونه شاهد داشته اند و در بین آنها بیشترین میزان مربوط به عسل بوشهر بود. به طور کلی بررسی قدرت آنتی‌باکتریالی و آنتی‌اکسیدانی عسل‌های مختلف در این پژوهش نشان داد، عسل کُنار بوشهر توانایی بالایی در جلوگیری از آلودگی و نیز درمان آلودگی و التهاب ایجاد شده در دستگاه گوارش به وسیله باکتری هلیکوباکتر پیلوری را داشته است و می‌تواند در کنار سایر روش‌های موجود، در درمان آلودگی به این باکتری مورد استفاده قرار گیرد. به طور کلی در ایران بیش از 50 درصد افراد به این باکتری آلوده هستند و این باکتری به ویژه در مردان شیوع بیشتری دارد. سالانه هشت هزار نفر به دلیل سرطان لوله گوارش جان خود را از دست می‌دهند که یکی از عوامل اصلی ایجاد این سرطان، باکتری «هلیکوباکتر پیلوری» است. با توجه به نتایج این تحقیق، استفاده از عسل کُنار ایرانی در رژیم غذایی می‌تواند کمک بسیار زیادی به درمان آلودگی دستگاه گوارش ناشی از این باکتری کند.
لازم به ذکر است تحقیق فوق به صورت مقاله علمی – پژوهشی در سومین کنگره بین‌المللی زنبورعسل که 5 بهمن ماه در کرج برگزار شده بود، در حضور میهمانان داخلی و خارجی شرکت کننده ارائه شد که با تشویق و تحسین صاحبنظران علمی حاضر قرار گرفت.