یادداشت ماه به قلم ارشاد مرشیدی
زنبور عسل از میلیونها سال پیش و حتی پیش از انسان بر روی کره خاکی وجود داشته است. هرچه دانش بشری و علوم گوناگون گسترش مییابد ارزشهای کارکردی و ذاتی این حشره و اهمیت آن در حیات انسان بیشتر روشن میشود. اکنون کارشناسان کشاورزی و تغذیهای و به استناد متخصصان سازمان فائو حداقل یک سوم غذایی که انسان تناول میکند حاصل فعالیت و عملکرد گرده افشانها است که 80 درصد این سهم برعهده زنبور عسل است.
فعالیت گرده افشانی زنبور عسل برای زادآوری گیاهان، ازدیاد محصولات کشاورزی و پایداری تولید محصولات کشاورزی، احیاء مراتع و جنگلها کارکردی مهم، منحصر به فرد و حیاتی است و نمیتوان جایگزینی برای او یافت. زنبور عسل با گرده افشانی اختصاصی گیاهان و نباتات خدمت گستردهای به جوامع بشری میکند و انسانها را در تامین غذا یاری میکند.
علاوه بر این موارد زنبور عسل چندین محصول با ارزش تولید میکند که همگی علاوه بر خواص تغذیهای و دارویی مصارف گوناگون دارند که ترکیب در فرمولاسیون مواد آرایشی و بهداشتی، ساخت انواع مکملها و آنتی اکسیدانها از جمله این مصارف است. به هر میزان که دانش بشری افزون میشود نقش گستردهتری از این محصولات را با پژوهش، آزمایشات و مطالعات جدید به دست میآورد.
زنبور عسل تنها حشرهای است که قادریم چندین محصول متنوع خوب و سالم از او استحصال کنیم، عسل، گرده گل، ژل رویال، موم، برهموم و حتی زهر زنبور عسل قابلیت تولید انبوه دارند که زنبورداران با کسب دانش تجربی و نوین قادرند این محصولات را تولید کنند. دامنه توسعه این محصولات نیز به قدری گسترش یافته که هرکدام با ترکیب با مواد دیگر توانسته گسترهای از محصولات و فرآوردههای متنوع را به دست دهد.
عسل شاه بیت این تولیدات است که خداوند از آن به عنوان شفای مردم یاد کرده و طب سنتی ایرانیان نیز اهمیت ویژهای به این اکسیر میدهد. عسل قادر است در ترکیب با محصولات متنوع علاوه بر حفظ و افزایش ماندگاری مواد غذایی به غنای آنها کمک کند و خواص تغذیهای را افزایش دهد. بنابراین جا دارد به عنوان یک شهروند و یک انسان شرایط زیست مطلوب این حشره را در سرزمین خود گسترش دهیم.
از آلایندههای شیمیایی و صوتی بکاهیم. محیط سالم و امنی را برای زیست این حشره فراهم آوریم. با کاشت گیاهان و گلهای مناسب برای تغذیه زنبور عسل به گسترش منابع غذایی برای زنبور عسل اقدام کنیم و نهایتا همه ما دوستدار زنبور عسل باشیم تا زنجیره غذایی در امنیت کاملتری قرار گیرد.