سرمقاله
به قلم ارشاد مرشدی
ارشاد مرشدی
مدیر مسئول و صاحب امتیاز
زمانی که بودجه سال 1401 در حال تصویب بود با رایزنی‌های کم و بیش مسئولان اتحادیه سراسری زنبورداران و بعضا برخی کارشناسان، صاحب‌نظران و صاحبان صنایع بسته‌بندی عسل با نمایندگان مجلس شورای اسلامی انجام دادند، امید می‌رفت حداقل در بودجه سال 1401 ردیف اعتباری برای صنعت زنبور عسل پیش بینی شود تا حداقل در مسیر احداث زیرساخت‌ها، تامین نهاده، توسعه صنعت زنبور عسل و حل مشکلات صنعت مددیار باشد، اما نشد. با تنگناهایی که در بحث ارز ترجیحی موسوم به ارز جهانگیری یا 4200 تومانی و دیدگاه‌هایی که منجر به حذف این ارز رانت افزا شد، کم کم شرایط برای اختصاص ردیف بودجه و آنچه که پیش از این برخی نمایندگان به ویژه اعضای کمیسیون کشاورزی قول آن را داده بودند، میسر نشد و مطالبات در حد نامه‌نگاری و خواهش از این دستگاه و آن متولی باقی ماند.
از نظر دور نداریم که حداقل موضوعات مهم، مشکلات و چالش‌های صنعت زنبور عسل توسط خبرنگار مجله زنبورداران پیشرو در دو نشست جداگانه با دکتر ساداتی نژاد وزیر محترم جهاد کشاورزی و مهندس دماوندی نژاد معاون محترم امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی در میان گذاشته شد و برابر رسالت مطبوعاتی مطرح شد و امید می‌رفت که در مسیر نیل به اهداف توسعه صنعت زنبورداری مورد توجه قرار گیرد.
با شروع سال 1401 و عملیاتی شدن حذف ارز چهار هزارو دویست تومانی، وقوع جنگ روسیه و اوکراین که نرخ اقلام مواد غذایی در جهان را با افزایش بی‌سابقه‌ای روبرو کرد و تکانه‌های بسیاری در افزایش قیمت مواد غذایی حادث شد. از جمله گران شدن آرد، روغن، ماکارونی و… همه باعث شد که اغلب بخش‌های اقتصادی که می‌بایست برای آینده حذف ارز ترجیحی چاره اندیشی کنند، به کلی بر جریان بازار غیر قابل پیش‌بینی اقلام خوراکی در ایران، مشغول کنترل قیمت‌ها شدند و البته این تکانها همچنان ادامه دارد.
در گام بعدی واریز یارانه‌های نقدی که فی نفسه تورم‌زاست و تولیدکنندگان را با چالش‌های تامین مواد اولیه و گرانی تولید مواجه می‌کند.
تا جایی که قیمت‌ها حتی در زمان بحث‌های کارشناسی شروع به افزایش کرد. اگرچه این موضوع به طور جدی هدف این یادداشت نیست ولی یکی از موارد تاثیرگذار در روند برنامه‌ریزی، مشغله و دغدغه بخش دولتی است که ممکن است تکانه‌های آن تا پایان سال طول بکشد به این موضوع اضافه کنید که اساسا در کشورمان اعطای یارانه تورم‌زاست و تا پایان سال جهش‌های تورمی را لامحاله باید تحمل کرد. اما غرض آن است که نتیجه بگیریم از ابتدای بحث بودجه وبعد آن هم دلمشغولی حذف ارز ترجیحی و آزادسازی قیمت‌ها و تورم‌های ناشی از آن و… ظاهرا هیچ فرصتی برای بخش متولی تولید یعنی وزارت جهاد کشاورزی برای برنامه‌ریزی، سیاستگذاری و هدف‌گذاری برای صنعت زنبور عسل باقی نمی‌گذارد. به مثال سالی که نکوست از بهارش پیداست از ابتدای سال نیز حداقل برای صنعت زنبور عسل چنین آشکار شده است.
بنابراین حداقل برای امسال امیدی نیست که از بخش دولتی انتظار داشته باشیم برای راهبردهای توسعه‌ایی صنعت، راهکار و برنامه‌ریزی داشته باشد.
حتی در فرقه سمپاشی‌ها هم دیدیم که بسیار دست بسته است. چاره آن است که صنعت زنبور عسل با اتکا به ظرفیت‌های درونی خود بتواند در یک آشتی ملی و همفکری فراجناحی برخی امور را پیگیری کنند.
تمامی دست اندرکاران صنعت زنبور عسل وقتی این موضوع را حداقل برای سال جاری در بدنه صنعت زنبورداری تبیین کنند که علی‌الظاهر مطلب دشواری هم نیست، چون تکانه‌های آن را با ایجاد ارزش افزوده برای شکر (به عنوان یک نهاده برای صنعت زنبورداری) و عسل، گرانی لوازم و تجهیزات و… مشاهده کردند، به عبارت ساده‌تر برای سال 1401 نه در بخش بودجه‌ای و نه در بخش تولی‌گری امید کار جدی و زیربنایی برای صنعت زنبور عسل می‌رود.
بنابراین باید صاحبان این صنعت آستین بالا بزنند و براساس ظرفیت‌های موجود در درون صنعت برای برون رفت از برخی مشکلات، تبین راهکارهای اجرایی، برنامه‌ریزی جهت کاهش نیافتن سرانه مصرف عسل، تقویت کیفیت تولید، تامین نهاده‌ها، گرانی و چالش‌های صنعت زنبور عسل تلاش کنند. این در قالب یک برنامه آشتی ملی و تقویت دیدگاه‌های درون جامعه زنبورداری با بهره گیری از ایده‌ها و تفکرات زنبورداران و صاحبان صنایع می‌تواند اتفاق بیفتد.
امسال قطعا سال سختی برای تولیدکنندگان عسل (زنبورداران) است که برخی معتقدند محصول تولیدی آنان کالای لوکس است و اکنون گوشت مرغ و گوشت قرمز، آرد، روغن و… در اولویت است.
اگرچه نگارنده منکر اولویت این اقلام در سفره مردم نیست. ولی جایگاه صنعت زنبور عسل و عملیات گرده افشانی جزء لاینفک امنیت غذایی و تولید با کیفیت محصولات کشاورزی است که به ویژه با وقوع جنگ بین روسیه و اوکراین ابعاد گسترده‌تری از کاهش مواد غذایی در جهان رخ نمایان کرده است.
بنابراین ممکن است صنعت زنبور عسل اولویت برخی نباشد ولی قطعا برای 80 هزار نفر زنبوردار کشور و افرادی که از این صنعت امرار معاش می‌کنند حل و فصل مشکلات و چالش‌های آن اولویت نخست است و دقیقا همین افراد باید برای آینده آن،سرمایه‌گذاری، ایده و فکر بدهند، مسیر آن را دانش بنیان کنند. برای افزایش سرانه مصرف برنامه‌ریزی کنند. صادرات عسل را جهت‌دهی کنند.
برای مشکلات آن چاره‌اندیشی کنند. برای آینده و پیشرفت آن راهکارهای عملیاتی تعریف کنند و درمسیر افزایش تولید و کیفیت وسلامت زنبور عسل مجاهدت کنند و دهها موضوع دیگر.
زنبورداران پیشرو ، سال هفتم ، شماره 33 / فروردین و اردیبهشت 1401
